Сөздер арқылы, сөйлемде қазақ тілі пәтерлерінің мақтану мен даңғойланушылығының зауыттарын анықтасыз ба?

Сөздер арқылы сөйлемде пәтерлерді мақтау мен даңғойланушылықтарын анықтап білу үшін мы орындау керек қадамдар бар:

1. Біріншіміз, қазақ тілінің пәтерлерін танысуымыз керек. Әдетте, қазақ тілінде осы пәтерлер пайда болады:
— үшінші-шеші-парапеңдер (түсіндіру, ойлау, жасау);
— төзеліктер (ай, көпір, шығарма);
— осы жанымдар (ішкі-сыртқы, жеңіл-сел, ал қама).

2. Кейін, мақтау арқылы будырылған пәтерлерден кейбір сөздерді көрсетуіміз керек. Мақтанумен бірге, пәтерлер қатарымен қолданылатын көптене сындар бар, мұны де ескерту керек.

3. Сонымен, даңғойланушылықта қолданылатын пәтерді көрсетуіміз керек. Базалық даңғойланушылық пәтерлері арасында «мен», «дікі», «ге-гeйіре» келеді. Болмаған сөзлерде эдеміз.

4. Мақтау және даңғойланушылық пәтерлердің зауыттарын айтып білу үшін, алғашқыда сөйлемді жаттығуын түсінуіміз керек. Сөйлем — бұл дегеніміз, бір-бірімен менсінбе-пәтер, іс-әрекетті еске алушы-әсер сөздерін тұтынатын грамматикалық бұғанайық.

5. Бұлга байланыс жасау негізінен сөйлемді санап, анықтап, пәтерді мақтап, даңғойланушылық пәтерді көрсетуіміз керек. Сондықтан осы процесті үш орындау қадамдарымен аттарымыз.

Барлық сөйлемді сөздер грамматически дөрес болады. Мысалы:
— Сонғы сабақта жасалатын жұмыс тексеру мақсатымен белгіленеді;
— Осы кітап қолданбасы негізінде өтілетін материалдарды гөріп сонымен үйрене аламыз;
— Біз тағы бір рет бұл жағдайды қараңдыла береміз, сонда шешым береміз.

Сөздерді мақтап, даңғойланушылық пәтерді көрсету үшін осылай процесті орындап оқу керек.